Earnewâld / Eernewoude
Earnewâld behoort tot één van de oudste dorpen van de gemeente Tytsjerksteradiel. Dit dorp was in de 18de eeuw het rijkste dorp van de gemeente. Dit kwam door de bloeitijd van de verveningen.
Rondom Earnewâld heeft de turfgraverij in het verleden geleid tot grote landschappelijke veranderingen. Sinds de 18de eeuw is het landschap hier enorm veranderd. Door de vervening, waarbij de verveners roofbouw op de veenlanden toepasten, bleef er van de vroegere weilanden niet veel meer over dan een groot aantal petten en poelen. Zo ontstond een groot plassengebied met vaarten, petgaten, rietvelden, bloemrijke graslanden en moerasbos.
Nu is het een laagveenmoeras van 4.000 ha. De natuur is zo belangrijk dat sinds enige tijd dit gebied, “De Alde Feanen” is aangewezen als Nationaal Park. Het wordt beheerd door natuurorganisatie “It Fryske Gea”.
Al kwam er welvaart in Earnewâld door de laagveengraverij, het is altijd een klein dorp gebleven. Tot de Tweede Wereldoorlog had het een kleine kern rond de kerk met kleine woonhuizen en enkele langs het water gelegen boerderijen.
Na de vervening werd Earnewâld een dorp van vissers, rietsnijders en schippers. Later ontdekte de toerist dit waterrijke gebied en door de verbeterde verbindingen is Earnewâld tegenwoordig een belangrijk watersportgebied en recreatieoord in Fryslân.
Het dorp op de kaart: